Deze competentie beschrijft het passende gedrag als lid van een schoolteam.
Vaardigheden:
Samenwerken
Observeren en feedback
Kennis
Werken in een team
Intervisie
Houding:
Ik ben een deel van het geheel.
Ken je plek in het team
Een team is meer dan een verzameling collega’s die een organisatorische eenheid vormen.
In het onderwijs zijn leraren, historisch gezien, individualisten. Jij hebt je klas en daar doe je het beste mee. Dat gaat ook lange tijd goed. Het betekent in de praktijk dat elke docent vaak vindt dat wat hij/zij doet, ook het beste is, of in ieder geval goed.
Als je in een echt ’team’ werkt, zet je jezelf op een andere plek.
Jij bent niet het centrum van het onderwijs, maar een participant in het onderwijs.
Besef dat je collega eenzelfde plek heeft in het team als jij.
Je collega heeft opvattingen en ideeën die er evenveel toe doen als de jouwe. Samen ontwikkelen jullie een manier om zo goed mogelijk jullie gemeenschappelijk doel te bereiken. Als teamlid denk je mee met de andere teamleden om een goede weg te volgen naar dat doel. Je bent een radertje in een uurwerk. Een teamleider voegt de smeerolie toe. Hij zij/zorgt dat de radertjes soepel draaien.
Ken de visie van je team
Een goed werkend team heeft kenmerken. Zo zal een team…
- heldere gemeenschappelijke verwachtingen uitspreken (doel, inhoud en werkwijze)
- uitwisselen wat voor jou de beste manier is om dat te doen
- afspreken hoe je evalueert op die verwachtingen
- aannames met elkaar verhelderen en wat je ermee wil
- het doel formuleren waar het team voor gaat
- opvattingen ter discussie stellen, daarover nadenken en uitproberen
- creëren
- kennis construeren en vaardigheden/competenties ontwikkelen
- voortdurend zoeken
- een klimaat en cultuur creëren waarin de teamleden elkaar ondersteunen
- regelmatig vastleggen wat het team met elkaar bereikt of wil bereiken.
Als je in een team terecht komt, vraag je dus:
- ‘Wat is ons gemeenschappelijk doel?’
- ‘Wat is de visie op het bereiken daar van?’
- ‘Wat verwacht je van mij in het team?’
Sta Intervisie en feedback toe
Je kunt als team groeien als je elkaar hierbij ondersteunt. Hierbij is intervisie een krachtige vorm. Bij intervisie geef je elkaar feedback om te kunnen leren. In competentie 7 gaan we hier nog dieper op in.
De teamvergadering
Na afloop van een teamvergadering dacht ik vaak: ‘Wat heeft deze vergadering nu eigenlijk opgeleverd?’. Er was veel gepraat, gediscussieerd en uitgewisseld, maar wat doe je er mee?
Meestal vertelt een ieder wat ie vindt. Constructief dingen van elkaar overnemen, bijslijpen en afwerken om het gemeenschappelijk doel te bereiken, is helaas meer uitzondering dan regel.
Het wil nog wel eens helpen als je aan het begin van een vergadering samen afspreekt over welke punten iets beslist moet worden. M.a.w. Op welke vragen moeten we samen in deze vergadering een antwoord vinden?
De valkuil: ‘Laten we stemmen’. ‘Meeste stemmen gelden’, leidt altijd tot mislukking en teleurstelling.
De agenda bestaat dan uit vragen en beslispunten.
Bijvoorbeeld:
- Wat is het onderwerp van het volgende project, wie is daarvan de trekker en hoe evalueren we het project?
- Wat beslissen we over het vele spijbelen van Fransje uit klas 3?
- Hoe pakken we het ordeprobleem bij collega van Aalten aan?
Na afloop van de vergadering worden de antwoorden vastgelegd.
De ‘notulen’ worden vervangen door een ‘Besluiten en Antwoorden’-lijst.
Hierin staan de vragen van de agenda met de besluiten en antwoorden.
Zo is een teamvergadering doelgericht en fladderen de gesprekken niet alle kanten op. En… na afloop kun je zeggen: ‘Deze vergadering heeft dat en dat opgeleverd.’
Gewetensvragen bij competentie 5
- Is jouw team méér dan een organisatorische eenheid?
- Gaat het teambelang boven jouw eigen belang?
- Kun jij in een enkele zin jullie teamdoel verwoorden?
- Welke positieve en constructieve bijdragen lever jij aan het bereiken van dat teamdoel?
- Hoe resultaat gericht ben jij op een teamvergadering?